Có nên mở rộng các tuyến xe buýt?

Đây là đề xuất nhằm giúp người dân có thêm các phương tiện di chuyển. Thế nhưng nhiều ý kiến băn khoăn, để duy trì hoạt động xe buýt như hiện nay, thành phố hàng năm đã phải chi số tiền trợ giá rất lớn, lên tới hơn 1.000 tỷ đồng. Việc mở rộng phạm vi phủ sóng hoạt động của hệ thống xe buýt là tốt nhưng duy trì nguồn kinh phí “nuôi” các tuyến này vẫn là vấn đề khó khăn.

Theo UBND TP HCM hiện đang có 127 tuyến xe buýt hoạt động, chủ yếu được hình thành trong giai đoạn 2002-2006. Trong đó, 90 tuyến có trợ giá và 37 tuyến không trợ giá (gồm 10 tuyến nội tỉnh và 27 tuyến liên tỉnh liền kề). Tuy nhiên, hiện nay hệ thống bến đậu/trả khách xuất hiện nhiều bất cập bởi tốc độ đô thị hoá nhanh, nhiều khu dân cư, đô thị, tuyến đường mới đã hình thành. Hơn nữa, khả năng tiếp cận của xe buýt với người dân là chưa cao. Bằng chứng là thời gian gần đây, số lượng tuyến xe buýt có xu hướng giảm dần.

Mặc dù được coi là hệ thống giao thông công cộng chủ lực ở TP HCM nhưng những năm gần đây, vận tải xe buýt không đáp ứng được kỳ vọng của người dân và lãnh đạo thành phố, khi lượng hành khách liên tục giảm, doanh nghiệp tham gia thường xuyên bỏ tuyến, bỏ chuyến vì chậm nhận tiền trợ giá. Ngoài ra, một số đề xuất đã và đang thực hiện như quảng cáo trên xe buýt, mở tuyến xe buýt nhỏ mini (dưới 17 chỗ)… đều bộc lộ nhiều hạn chế, không mang đến hiệu quả như kỳ vọng.

Vì vậy, việc mở rộng thêm một số lượng lớn các tuyến cũng như tần suất hoạt động các tuyến này cần phải cân nhắc. Trung bình với 90 tuyến đang trợ giá, TP HCM mỗi năm đã phải chi khoảng 1.000 tỷ đồng thì việc mở thêm 20 tuyến mới, số tiền trợ giá chắc chắn sẽ tăng thêm hàng trăm tỷ đồng nữa. Trong khi nhu cầu sử dụng phương tiện xe buýt của người dân TP HCM ngày càng thấp khiến cho nghịch lý là càng nhiều xe buýt hoạt động, ngân sách càng phải chi nhiều tiền trợ giá (để bù cho doanh nghiệp đủ tiền hoạt động), trong khi hiệu quả lại không cao.